در این مطلب به خودارضایی در کودکان ، درمان خودارضایی کودکان و خودارضایی در کودکان پرداخته شد
خودارضایی در کودکان
خودارضائــی یک رفتار خود تحریکی است که به منظور کسب لذت صورت می‌پذیرد. کودکان ممکن است خود را با دست یا شئی دیگری مالش دهند. آنها هنگام انجام این عمل معمولاً مشغول، برافروخته و مبهوت به نظر می رسند. ممکن است یک کودک این عمل را چندین بار در روز یا فقط یک بار در هفته انجام دهد. خودارضایی به طور شایع زمانی رخ میدهد که کودک خواب‌آلود، خسته و تحت فشار است یا مشغول دیدن تلویزیون می‌باشد.
علـــــل
بروز خودارضایی به صورت گهگاه رفتاری طبیعی در بسیاری از نوپایان و کودکان پیش‌دبستانی است. قریب به یک سوم کودکان در این محدوده سنی وقتی مشغول کاوش درباره اندام خویش هستند پدیده خودارضایی را کشف می‌کنند و اغلب این عمل را ادامه میدهند چون احساس خوبی نسبت به آن پیدا می‌کنند. برخی از کودکان به کرات خود را ارضا می‌کنند چرا که از چیزی ناراحت هستند، مثل وقتی که پستانک از آنها گرفته شده است. برخی دیگر در واکنش به تنبیه یا فشار برای متوقف کردن کامل خودارضایی، آن را ادامه میدهند. خودارضایی هیچ دلیل پزشکی مشخصی ندارد. تحریک نواحی تناسلی (مثلاً در اثر عفونت) منجر به درد یا خارش میشود، نه خودارضایی.
سیــــر قابـــــــل انتظــــار وقتی کودک شما به پدیده خودارضایی پی می‌برد، به ندرت آن را به صورت کامل کنار می‌گذارد و ممکن است هر زمان ناراحتی یا منازعه‌ای در منزل رخ دهد به آن روی آورد. تا سن 5 یا 6 سالگی،اکثر کودکان برخی ملاحظات را درنظر می‌گیرند و ممکن است فقط در خلوت خود به آن اقدام نمایند. در زمان بلوغ در پاسخ به جهش ناگهانی هورمون‌ها و سائق‌های جنسی خودارضایی به شکل پدیده‌ای عمومی در می‌آید.
ســــــوء تعبیـــــرهای رایــــــــج
خودارضائــی به هیچ نوع آسیب یا صدمه جسمی منجر نمی‌گردد. این پدیده غیرطبیعی یا شدید محسوب نمی‌شود مگر آنکه به شکل ارادی و پس از 5 یا 6 سالگی در ملاء عام انجام شود. به خاطــر داشته باشید خودارضایی بدین معنـــی نیست که کودک شما انحراف جنســی دارد، بی‌مبالات است یا میل جنسی در او بیش از حد افزایش یافته است. فقط در مواردی که بزرگسالان در پاسخ به خودارضایی یک کودک واکنش شدید نشان دهند و آن را پدیده‌ای کثیف یا پلید معرفـــی نمایند، ممکن است کودک از نظر هیجانی لطمه ببیند و مثلاً دچار احساس گناه شود.
نکاتــــــی را دربـــاره خودارضایـــــــــی کـــــــــودکان مــــــــرور کنیــم
1- اهداف و نگرش واقعی داشته باشید، خاتمه بخشیدن به خودارضایی غیرممکن است. این واقعیت را بپذیرید که کودک شما این عمل را فرا گرفته است.
2- خودارضایــی را در هنگام چـــرت زدن و خوابیدن نادیده بگیرید. در چنین زمان‌هایی کــودک خود را تنها بگذارید. کـــودک را از دمــر خوابیدن منـع نکنید و اگــر دستانش میان پاهایش است از او پـــرس و جو نکنید.
3- در سایر وضعیت‌ها توجه کودک خود را به امر دیگری منعطف سازید یا در مورد او انضباط مقرر را انجام دهید. ابتدا سعی کنید حواس او را به یک وسیله بازی یا فعالیت دیگر معطوف نمایید.
4- این روش را با پرستار یا مربی مهد کودکتان در میان بگذارید. از مراقب یا مربی کودکتان بخواهید مانند شما ابتدا سعی کنند حواس کودک را پرت نمایند. اگر این مسئله کارساز نبود، آنها باید با گفتن توصیه‌هایی مانند تو باید الان به ما ملحق شوی،توجه او را به خودشان جلب نمایند. خودارضایی در مهد فقط در زمان خواب قابل چشم‌پوشی می‌باشد.
5- تماس فیزیکی خود را با کودکان افزایش دهید. برخی کودکان وقتی در طول روز بیشتر در آغوش گرفته میشوند و مورد نوازش قرار می‌گیرند کمتر دست به خودارضایی می‌زنند. سعی کنید مطمئن شوید کودکتان حداقل یک ساعت از زمان اختصاصی برای بودن با شما و دریافت عواطف به شکل تماس جسمی برخوردار می‌باشد.
6- اشتباهات شایع. شایع‌ترین اشتباهی که والدین انجام میدهند سعی در خاتمه بخشیدن کامل به خودارضایی است. این امر منجر به جنگ قدرتی می‌گردد که در نهایت والدین بازنده آن خواهند بود. کودکان نباید به خاطر خودارضایی کتک بخورند، سخنرانی بشنوند یا مورد عتاب قرار بگیرند. خودارضایی را با صفاتی مانند بد، کثیف، شیطانی یا گناه‌آلود ملقب نفرمایید. دستان کودک را نبندید، هیچ نوع بند و بستی به کار نبرید. تمام این روش‌ها تنها به مقاومت کودک و احتمالاً به مهار جنسی او در آینده منجر خواهد گشت.
تشخیص خود ارضایی کودکان
تشخیص خود ارضایی مخصوصاً در بچه های کوچک خیلی سخت است .وقتی والدین به دنبال اطلاعاتی راجع به رفتارهای عجیب کودک خود هستند ، باید خود ارضایی را در تشخیص های افتراقی خود قرار داد . یک مصاحبه ی دقیق راجع به رفتار های کودک توسط پزشک و ضبط ویدئویی آن می تواند تشخیص را تعیین کند و مانع از اضطراب والدین وبررسی های غیر ضروری در کودک شود . یکی از مهمترین علائم خود ارضایی کودکان این است که اگر حواس کودک را پرت کنیم ، دست از عمل خود بر می دارد .. به محض آنکه تشخیص خود ارضایی در یک کودک گذاشته شد ، باید به دنبال هدف کودک از انجام این رفتار بود.
درمان خودارضایی کودکان
دکتر سید محمدرضا صدرعاملی متخصص روانپزشکی علل خودارضایی در کودکان را از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار میدهد :
1- مشکلات طبی که کودک را مستعد ابتلا به خودارضایی می کند ، مثلاً :مشکلات خواب ، شیر خوردن ناکافی ، مشکلات تناسلی - ادراری و غیره باید مورد ارزیابی و درمان قرار گیرد .
2- چنانچه خودارضایی آشکار کودک با سن او نا متناسب باشد ، پزشک باید علت آنکه چرا کودک هنوز با قوانین جامعه تطابق پیدا نکرده است و اجتماعی نشده است را مشخص کند :
a : آیا یک مشکل آموزشی وجود دارد ؟ آیا والدین به کودک خود آموزش میدهند که چطور یک رفتار جامعه پسند داشته باشد ؟ آیا والدین به کودک خود آموزش جنسی میدهند ؟
b : آیا سن تقویمی کودک با سن عقلی او متناسب است ؟
c : آیا دلیلی وجود دارد که کودک رفتار اجتماعی مناسب را درک نکند ؟ و یا دلیلی وجود دارد که کودک برای ابتلا به رفتارهای وسواسی مستعدتر باشد ؟
3- ارزیابی تعلیمات و شرایط خانواده :-زمانی که خود ارضایی کودکان به دنبال استرس های محیطی ایجاد می شود ، یعنی خود ارضایی می تواند روشی برای از بین بردن احساسات منفی فرد باشد . روان درمانی می تواند روش مناسبی برای والدین باشد تا به وسیله ی آن به کودک خود کمک کنند که بتواند از راه دیگری بر احساسات منفی خود غلبه کند . ( مثلاً در زمان اضطراب ، عصبانیت و ناراحتی )
- زمانی که کودک بی حوصله است و به خود ارضایی رو می آورد ، می توان از اسباب بازی ها و فعالیت های جالب و آموزشی استفاده کرد .
4- بهتر است کودکی که دچار خود ارضایی به همراه سایر مشکلات روحی و رفتاری است و یا کودک خودارضایی که عملکرد خوبی ندارد (مثلاً در مدرسه ، جامعه و غیره ) به یک روانشناس و یا روان درمانگر ارجاع شود.
