خواص ، طبع ، مضرات و طریقه مصرف خرفه گرداوری شد
خرفه
گیاهی است یکساله از خانواده Potulacaceae ، این گیاه دو نوع است. وحشی و پرورشی که وحشی آن با ساقه های خوابیده کمی قرمز و با برگهای دایرهای گوشتی که دور گل های کوچک زردرنگ آن ظاهر می شوند.
نوع پرورشی آن با ساقه های ضخیم گوشتی سرخرنگ قائم که بلندی آن 10 تا 40 سانتیمتر برگهای آن گوشتی کلفت با کرک های کوتاه است. تخم های آن سیاه و بسیار ریز .
* محل رویش نوع خرفه سبز وحشی آن معمولا در مناطق معتدله دنیا همه جا و در نواحی سایه دار و مرطوب در مزارع و بوستا ن ها و حاشیه دریاچه ها میروید. در ایران بطور معمول کاشته می شود ولی به طور وحشی نیز در مناطق شمال ایران در اطراف رشت، لاهیجان، اطراف تهران، تفرش، اراک و سایر نواحی می روید.
* نامهای دیگر بقله الحمقاء (بَقْلَةُ الحمَقْاء) ، بقله الجمقا، بقله المبارکه ، در سنسکریت آن را لونیکا لوناملا و به انگلیسی Portulaca oleracea میگویند.
خواص خرفه
1- خرفه ضد سرطان ، عفونت ریه ، گواتر، آسم ، نفس تنگی و آلرژی است 2- حضرت امام صادق(ع) فرمودند: خرفه بر نیروی عقل میافزاید. 3- خاصیت تخم خرفه مانند آب خرفه است، ضد تومور مغزی است. 4- برای کاهش کلسترول و فشار خون مفید است . 5- مصرف آن در گرم مزاجان و خشک مزاجان باعث درمان چاقی می گردد. 6- مصرف آن در تر مزاجان باعث درمان لاغری آنها خواهد شد 7- ضد کرم به خصوص علیه کرم کدو استفاده میشود. 8- خوردن آن باعث ازدیاد شیر مادران و ادرار آور میباشد. 9- برای درمان سوزش مجرای ادرار خرفه را به آش آبغوره بیفزایید و میل کنید. 10- جهت مداوای سرماخوردگی و درمان سرفه های مقاوم میتوان از خرفه استفاده کرد. 11- تصفیه کننده خون ، تب بر و برای کودکان مسهل مناسبی است. 12- برطرف کننده عوارض کمبود اسکوربوت (بیماریهای ناشی از کمبود ویتامین C) می باشد. 13- افراد دیابتی که ترشح ادرار دارند، برای رفع دیابت ۱۲۰ گرم شیره تازه خرفه را همراه با آب یا شیر بنوشند. 14- خوردن آن با سرکه جهت کاهش درد کلیه مفید است 15-شیره تخم آن برای رفع خونریزی سینه و عفونت ریه نیز مفید میباشد. همچنین پس از تنقیه، برای درمان برونشیت یا ذات الریه می توانید روزی سه بار قبل از غذا یک الی دو فنجان از آنرا میل کنید. 16-برای درمان خشکی بینی ، عصاره آنرا میل نمائید. 17- مصرف آب برگ آن برای کمک به درمان سرسام مفید است. 18- خرفه با گل گاوزبان یا کاهو استسقاء را رفع می کند. 19- دمکرده تخم خرفه برای بواسیر مفید است. 20- شستن سر با مخلوط شیره خرفه و عرق بید ، علاج جوش های سر می باشد . 21- خوردن خرفه پخته همراه با کمی روغن و پیاز جهت قطع اسهال و تقویت روده ها کارساز است. 22- افراد مسلول ، برای مداوای سل می توانند از خرفه استفاده کنند. 23- جهت درمان آفتاب سوختگی تخم آن را با روغن کنجد مخلوط نموده به پوست بمالید. 24- جویدن خرفه کندی دندان را از بین میبرد. 25- برای جلوگیری از ریفلاکس معده یا ترشی معده نیم ساعت بعد از غذا کمی خرفه را جویده میل کنید. 26- خوردن پخته و خام آن التهاب های داخلی را از بین می برد و برای سوزش لوله های مری و دهانه معده که در اثر ریفلاکس گوارشی یا ترش غذا می باشد، اثری اعجاب آور دارد. 27- برای جلوگیری از خونریزی بین قاعدگی و تنظیم قاعدگی نامنظم در زنان، خانم ها می توانند از خرفه به صورت خام یا پخته بعد از پاک شدن به مدت ۱۵ روز و یا از دمکرده تخم آن میل کنند. 28- برای درمان بی خوابی و تشویش از خرفه استفاده شود. 29-مقدار۴۰ گرم شیره این گیاه همراه با آب ضد سنگ مثانه است . 30-جهت درمان زود انزالی جنسی به مدت یک هفته از شیره تخم آن با شربت خشخاش میل کنید. 31- برای لکنت زبان از دمکرده تخم خرفه همراه نبات استفاده شود. 32- مصرف شیره تخم خرفه برای سیروز کبدی و هپاتیت کبدی مفید میباشد. 33- برای اسید اوریک (نقرس) از برگ و ساقه خرفه به صورت خام یا پخته شده استفاده گردد. 34- چنانچه نیم ساعت قبل تناول گردد مسهل بحران های گرم میباشد . 35- گرم مزاجان برای تقویت نیروی جنسی ؛ شربت زعفران را به میزان نیم استکان با شیره تخم خرفه مخلوط ، با کمی عسل شیرین کرده و بعد از نزدیکی میل کنند. 36-برای رفع ضعف میل جنسی گرم مزاجان ، نصف لیوان شیره خرفه را با 30 گرم قند سفید ویک استکان گلاب مخلوط کرده ، هر روز صبح قبل از طلوع آفتاب میل نمائید . 37-برای علاج بیماری زردی انسدادی ،یرقان و بیلیروبین از شیره تخم آن استفاده کنید. 38- خام ، پخته یا ترشی برگ خرفه و یا دمکرده تخم خرفه برای دفع سنگ کیسه صفرا چاره ساز است . 39- برگ و ساقه آن تسکین دهنده التهاب صفرا و حرارت کبد است. 40- برگ و ساقه خرفه خام ، کاهش دهنده تب های شدید، از خونریزی معده و خونریزی ریه جلوگیری و باعث التیام التهاب معده و زخم معده می نماید. 41- تسکین دهنده استسقاء و برطرف کننده التهابات گوارشی می باشد. 42- خاصیت تمیز کنندگی دستگاه گوارش و ضد انگل روده را دارد
* ضماد کوبیده برگ تازه آن : 43- در معالجه مرض باد سرخ استفاده می شود. 44-جهت درمان میخچه ،برگ های له شده یا پخته یا شیره آنرا به صورت ضماد روی موضع بگذارید. 45- جهت بهبودی اگزما، حساسیت های پوستی، پسوریازیس سود مند است. 46- برای درمان کوفتگی مناسب می باشد. 47- جهت درمان التهاب رگ های بیضه آنرا روی بیضه ها بگذارید. 48- جهت درمان چشم درد مفید است . 49- آنرا بر روی پیشانی گذاشته سبب از بین رفتن سر درد و میگرن می شود. 50-برای مداوای التهاب سینه شیره خرفه را با سرکه مخلوط کرده و به صورت ضماد استعمال کنید. 51- آنجا که التهاب دموی یا صفراوی بود،ضماد خرفه یا آب خرفه که با اندکی آرد جو پخته سرد شده کارساز است. 52- ضماد پودر ریشه خرفه برای رفع زگیل پوستی استفاده می شود. 53- دمکرده تخم آن مسهل بحران های گرم میباشد. 54 - خوردن تخم و آب آن برای رفع سرگیجه یا vertigo مفید است. 55 - برای برطرف نمودن التهاب رحم یا عفونت واژن ، هر روز صبح قبل از صبحانه یک استکان از شیره تخم خرفه (به تنهایی یا همراه شربت بنفشه) میل شود. 56-خوردن روزی 3 مرتبه و هر مرتبه تا یک استکان از شیره تخم آن باعث کاهش شدت درد میگرن می گردد. 57 - ضماد آن با تاجریزی پیچ بر روی اعصاب عضو مفلوج موجب بهبودی استرخا یا فلج ناقص می گردد. 58 - خوردن شیره تخم خرفه قبل از غذا برای بهبودی افسردگی یا مالیخولیا مفید است . 59 - خوردن یک استکان از شیره یا عرق آن روزی 3 مرتبه بخصوص قبل از خواب برای بهبودی امراض قلب و خارش پوست مفید است. 60 - مقدار 5 گرم تخم خرفه را شب در آب ماست خیس نموده و صبح ناشتا میل کنید ،جهت بارداری و رفع نازایی یا ناباروری موثر می باشد. 61 - برای بهبودی و درمان خارش واژن یاخارش رحم و کاهش میل جنسی مفرط به سکس ، پس از فصد می توانید بطور مرتب روزانه با آب تازه آن رحم را شستشو دهید. 62 - تا هنگام بحران بیماری برای درمان پلورزی یا ذات الجنب ، بجای آب هر روز شیره تخم خرفه بنوشید. 63 - نوشیدن یک الی دو استکان از شیره تخم خرفه با یک لیوان عرق کاسنی یک ساعت قبل از غذا برای کمک به برطرف شدن سوء مزاج طحال، ورم طحال ، سوء مزاج کلیه ، ورم کلیه و درمان سنگ کلیه سودمند است. 64- بمنظور درمان سوء مزاج کبد ، یک قاشق مرباخوری تخم خرفه و یک قاشق مرباخوری اسفرزه را با هم در یک لیوان آب خنک مخلوط کرده و ناشتا میل کنید. 65 - نوشیدن بتدریج روزی سه بار و هر مرتبه نصف استکان از شیره آن قبل از غذا برای کمک به درمان زخم روده یا سحج خصوصا هنگامیکه با تشنگی همراه، مفید است. 66- نوشیدن روزی سه الی چهار بار و هر مرتبه یک الی دو استکان از شیره خرفه برای درمان یبوست مفید است. 67- ضماد مرتب روزانه پخته برگ خرفه در سرکه بر روی سر برای درمان صرع موثر است. 68- نوشیدن بتدریج یک الی دو فنجان از عصاره جوشانده پودر آن یک ساعت قبل از غذا برای درمان هماچوری یا خون ادراری مفید می باشد. 69- نشستن در آبزن دمکرده خنک آن تا کمر روزی یک الی دومرتبه بخصوص قبل از خواب برای درمان گرفتگی عضلات سودمند است. 70- برای کمک به درمان استفراغ یک الی دو فنجان از شیره تخم خرفه را روزی دوبار صبح و شب قبل از غذا می توانید بخورید.
طبع خرفه
طبع آن خیلی سرد و تر است.
مضرات خرفه
- مضعف میل جنسی و نیروی جنسی سرد مزاجان و کاهش دهنده اسپرم آنها می باشد. - افراد سردمزاج از خوردن خرفه خودداری کنند.
طریقه مصرف خرفه
* طرز تهیه و مصرف شیره تخم خرفه:
مقدار 40 گرم آنرا سائیده و در یک لیتر آبجوش ریخته و بآرامی به آن حرارت دهید تانصف گردد.سپس از صاف شده آن تا روزی سه استکان یا طبق دستور مصرف نمائید.
*منضج صبحگاهی :
پودر تخم های خشک شده کاسنی، گشنیز، خرفه، خیار از هر کدام مساوی بگیرید و هر شب یک قاشق غذا خوری آن را در یک لیوان عرق کاسنی که به حد جوش رسیده داخل کنید صبح دارو را درون یک پارچه نخی ریخته و عصاره کشی کرده و تناول کنید. چند دقیقه بعد چند قاشق آب انار میخوش روی آن میل نمائید.
- مقدار خوراک از عصاره ساقه و برگ آن هشتاد تا صد گرم و از برگ های آن نیز بهمین مقدار و از دانه آن از پنج تا 20 گرم است.
- سازمان بهداشت جهانی لقب "اکسیر جهانی" (Global panacea) به آن داده شده است. معمولاً قسمتهای هوایی این گیاه که شامل برگ، ساقه و دانههای آن است، مورد استفاده قرار میگیرد.
وجود اسید چرب امگا3 زیاد در برگ و در بذرهای آن یافت میشود. حدود 70 درصد اسیدهای چرب تشکیلدهنده روغن آن غیر اشباع بوده و حدود 50 درصد آن را تنها اسید چرب امگا3 تشکیل میدهد.
ارزش غذایی این سبزی به مراتب بیشتر از بعضی سبزیجات معمول است بنابراین، توصیه به تازهخوری برگهای این سبزی با ماست یا اضافه کردن چند گرم از آن به سالاد مناسب خواهد بود.
قسمتهای هوایی جوان گیاه را میتوان به صورت بورانی نیز استفاده کرد که برای درست کردن بورانی، برگها و قسمتهای هوایی این گیاه را با مقداری آب میجوشانند، سپس آنها را صاف کرده و به آن مقداری پیازداغ و تخم مرغ اضافه میکنند.
از تخم خرفه همچنین در شیرینی پزی و برای تزئین، به خصوص تزئین شیرینی نان برنجی استفاده میشود.
خاصیت تخم خرفه مانند آب خرفه است.
تخم خرفه طبیعتی سرد دارد و دارای املاح معدنی بوده و خاصیت تمیز کنندگی دستگاه گوارش و ضد انگل روده را دارد
تخم خرفه مقوی قوای عمومی بدن است. برگ های گیاه خرفه آبدار و خوش طعم است. - تخم خرفه برای قناری مفید است و آنرا خوش آواز میکند. - خرفه غذا را گوارا و اشتها را زیاد می کند. - به خاطر داشتن فیبر زیاد، موجب فعالیت حرکات دودی شکل روده و تنظیم فعالیت دستگاه گوارش و سلامتی انسانی می شود.
-گرم مزاجانی که مایلند رژیم لاغری داشته باشند، باید طبق دستور شماره 5 خواص درمانی عمل نمایند.